ΤΙΜΑΙΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
(Συνέχεια περί πολιτείας).
Σωκράτης
Δύνασθε τώρα να ακούσητε τα επακόλουθα της πολιτείας,
την οποίαν έχομεν εκθέσει, τι δηλ. έχω πάθει ως προς αυτήν.
Το πάθημά μου τούτο ομοιάζει σχεδόν με το πάθημα εκείνου,
όστις ιδών πού ωραία ζώα, είτε απεικονισμένα εις ζωγραφίαν
είτε και αληθινώς ζωντανά, αλλά ήσυχα μένοντα, ήθελεν αισθανθή
την επιθυμίαν να τα ίδη να κινώνται και να εκτελώσι
καμμίαν άσκησιν εξ εκείνων, αι οποίαι πιστεύεται ότι αρμόζουσιν
εις τα σώματα αυτών κατά την πάλην(7). Το αυτό λοιπόν και
C. | εγώ έπαθον ως προς την πολιτείαν, την οποίαν περιεγράψαμεν.
Ευχαρίστως δηλαδή θα ήκουόν τινα να εκθέση διά λόγου,
ότι τους αγώνας τους οποίους πόλις τις αναγκάζεται να αγωνίζηται,
τούτους η πολιτεία ημών δύναται ν' αγωνίζηται εντίμως
εναντίον άλλων πολιτειών και να επιχειρή τον πόλεμον καθώς
πρέπει, και εν ώ πολεμεί, να αποδίδη την προσήκουσαν τιμήν
εις την παιδείαν και την ανατροφήν είτε κατά τας πράξεις τας
αναγκαίας εις τα πολεμικά έργα, είτε κατά τους λόγους, όταν
γίνωνται διαπραγματεύσεις προς εκάστην των άλλων πόλεων. Ως
Δ. | προς ταύτα όμως, ω Κριτία(8) και Ερμόκρατες(9), εγώ αυτός
έκρινα περί του εαυτού μου ότι δεν θα ήμην ποτέ ικανός να εγκωμιάσω
προσηκόντως τους άνδρας και την πόλιν. Και ό,τι αφορά
εμέ αυτόν, δεν είναι θαυμαστόν τούτο· αλλά την αυτήν γνώμην
έχω και περί των προγενεστέρων και περί των συγχρόνων ποιητών(10),
όχι διότι περιφρονώ το γένος αυτών, αλλά διότι είναι
φανερόν εις πάντας, ότι η τάξις των επιτηδευομένων την μίμησιν
μιμείται ευκολώτατα και κάλλιστα τα πράγματα εις τα οποία
έχει ανατραφή, εκείνο δε το οποίον είναι έξω της ανατροφής και
Ε. | των έξεων εκάστου, είναι δύσκολον να το μιμήται με έργα,
και ακόμη δυσκολώτερον με λόγους. Εξ άλλου οι σοφισταί νομίζω
ότι είναι εμπειρότατοι εις πολλούς και ωραίους λόγους,
αλλά φοβούμαι μήπως, επειδή περιφέρονται από πόλεως εις πόλιν
και δεν έχουσιν ουδαμού ιδιαιτέρας μονίμους κατοικίας, είναι
ανίκανοι να καταλάβωσί τι περί των φιλοσόφων και των πολιτικών
ανδρών, πόσα δηλ. και ποία ούτοι δέον να πράττωσι και
λέγωσι κατά τον πόλεμον και τας μάχας αυτοί ούτοι ενεργούντες
πραγματικώς και ομιλούντες προς ένα έκαστον διά λόγων.
20. | Υπολείπονται λοιπόν οι άνθρωποι της τάξεως υμών, οίτινες
εκ φύσεως και εξ ανατροφής μετέχουσι και των δύο (της
επιστήμης και της πολιτικής). Τω όντι και ο Τίμαιος εδώ,
καταγόμενος εκ πόλεως ευνομωτάτης, της εν Ιταλία Λοκρίδος, ουδενός
των συμπολιτών του κατώτερος κατά την περιουσίαν και το
γένος, διεχειρίσθη τα ανώτατα αξιώματα και έλαβε τας μεγίστας
τιμάς εν τη πόλει του και, κατά την γνώμην μου, έφθασε συνάμα
εις την κορυφήν όλων των μερών της φιλοσοφίας. Τον Κριτίαν
πάλιν γνωρίζομεν όλοι όσοι είμεθα εδώ, ότι δεν είναι αμαθής
ουδενός εκ των αντικειμένων, τα οποία συζητούμεν. Και τέλος περί
της φύσεως και της ανατροφής του Ερμοκράτους πρέπει να
Β.| πιστεύσωμεν ότι είναι ικανός προς όλα ταύτα, επειδή πολλά
το μαρτυρούσι. Ταύτα εγώ και χθες συλλογιζόμενος, επειδή με
παρεκαλείτε να εκθέσω την ουσίαν της πολιτείας, με προθυμίαν
σας ευχαρίστησα, διότι εγνώριζον ότι την συνέχειαν των συλλογισμών
ουδείς άλλος θα ήτο ικανώτερος υμών, εάν θελήσητε, να
αποδώση. Διότι μόνοι υμείς εκ των συγχρόνων δύνασθε, παριστώντες
την πολιτείαν ως διεξάγουσαν ένα πόλεμον, όποιος εμπρέπει,
να αποδώσητε εις αυτήν πάντα όσα προσήκουσιν εις αυτήν(11).
Αφού λοιπόν είπον όσα μοι ανετέθησαν να είπω, ώρισα
εις υμάς να ανταποδώσητε εκείνα τα οποία τώρα σας υπενθυμίζω.
Συνεφωνήσατε δε, αφού συνεσκέφθητε μεταξύ σας, να μοι
C. | ανταποδώσητε σήμερον την φιλοξενίαν των λόγων μου. Λοιπόν
είμαι παρών εδώ παρεσκευασμένος δι' αυτά και ετοιμότατος υπέρ
πάντα άλλον να δεχθώ το φιλοξένημα.
την οποίαν έχομεν εκθέσει, τι δηλ. έχω πάθει ως προς αυτήν.
Το πάθημά μου τούτο ομοιάζει σχεδόν με το πάθημα εκείνου,
όστις ιδών πού ωραία ζώα, είτε απεικονισμένα εις ζωγραφίαν
είτε και αληθινώς ζωντανά, αλλά ήσυχα μένοντα, ήθελεν αισθανθή
την επιθυμίαν να τα ίδη να κινώνται και να εκτελώσι
καμμίαν άσκησιν εξ εκείνων, αι οποίαι πιστεύεται ότι αρμόζουσιν
εις τα σώματα αυτών κατά την πάλην(7). Το αυτό λοιπόν και
C. | εγώ έπαθον ως προς την πολιτείαν, την οποίαν περιεγράψαμεν.
Ευχαρίστως δηλαδή θα ήκουόν τινα να εκθέση διά λόγου,
ότι τους αγώνας τους οποίους πόλις τις αναγκάζεται να αγωνίζηται,
τούτους η πολιτεία ημών δύναται ν' αγωνίζηται εντίμως
εναντίον άλλων πολιτειών και να επιχειρή τον πόλεμον καθώς
πρέπει, και εν ώ πολεμεί, να αποδίδη την προσήκουσαν τιμήν
εις την παιδείαν και την ανατροφήν είτε κατά τας πράξεις τας
αναγκαίας εις τα πολεμικά έργα, είτε κατά τους λόγους, όταν
γίνωνται διαπραγματεύσεις προς εκάστην των άλλων πόλεων. Ως
Δ. | προς ταύτα όμως, ω Κριτία(8) και Ερμόκρατες(9), εγώ αυτός
έκρινα περί του εαυτού μου ότι δεν θα ήμην ποτέ ικανός να εγκωμιάσω
προσηκόντως τους άνδρας και την πόλιν. Και ό,τι αφορά
εμέ αυτόν, δεν είναι θαυμαστόν τούτο· αλλά την αυτήν γνώμην
έχω και περί των προγενεστέρων και περί των συγχρόνων ποιητών(10),
όχι διότι περιφρονώ το γένος αυτών, αλλά διότι είναι
φανερόν εις πάντας, ότι η τάξις των επιτηδευομένων την μίμησιν
μιμείται ευκολώτατα και κάλλιστα τα πράγματα εις τα οποία
έχει ανατραφή, εκείνο δε το οποίον είναι έξω της ανατροφής και
Ε. | των έξεων εκάστου, είναι δύσκολον να το μιμήται με έργα,
και ακόμη δυσκολώτερον με λόγους. Εξ άλλου οι σοφισταί νομίζω
ότι είναι εμπειρότατοι εις πολλούς και ωραίους λόγους,
αλλά φοβούμαι μήπως, επειδή περιφέρονται από πόλεως εις πόλιν
και δεν έχουσιν ουδαμού ιδιαιτέρας μονίμους κατοικίας, είναι
ανίκανοι να καταλάβωσί τι περί των φιλοσόφων και των πολιτικών
ανδρών, πόσα δηλ. και ποία ούτοι δέον να πράττωσι και
λέγωσι κατά τον πόλεμον και τας μάχας αυτοί ούτοι ενεργούντες
πραγματικώς και ομιλούντες προς ένα έκαστον διά λόγων.
20. | Υπολείπονται λοιπόν οι άνθρωποι της τάξεως υμών, οίτινες
εκ φύσεως και εξ ανατροφής μετέχουσι και των δύο (της
επιστήμης και της πολιτικής). Τω όντι και ο Τίμαιος εδώ,
καταγόμενος εκ πόλεως ευνομωτάτης, της εν Ιταλία Λοκρίδος, ουδενός
των συμπολιτών του κατώτερος κατά την περιουσίαν και το
γένος, διεχειρίσθη τα ανώτατα αξιώματα και έλαβε τας μεγίστας
τιμάς εν τη πόλει του και, κατά την γνώμην μου, έφθασε συνάμα
εις την κορυφήν όλων των μερών της φιλοσοφίας. Τον Κριτίαν
πάλιν γνωρίζομεν όλοι όσοι είμεθα εδώ, ότι δεν είναι αμαθής
ουδενός εκ των αντικειμένων, τα οποία συζητούμεν. Και τέλος περί
της φύσεως και της ανατροφής του Ερμοκράτους πρέπει να
Β.| πιστεύσωμεν ότι είναι ικανός προς όλα ταύτα, επειδή πολλά
το μαρτυρούσι. Ταύτα εγώ και χθες συλλογιζόμενος, επειδή με
παρεκαλείτε να εκθέσω την ουσίαν της πολιτείας, με προθυμίαν
σας ευχαρίστησα, διότι εγνώριζον ότι την συνέχειαν των συλλογισμών
ουδείς άλλος θα ήτο ικανώτερος υμών, εάν θελήσητε, να
αποδώση. Διότι μόνοι υμείς εκ των συγχρόνων δύνασθε, παριστώντες
την πολιτείαν ως διεξάγουσαν ένα πόλεμον, όποιος εμπρέπει,
να αποδώσητε εις αυτήν πάντα όσα προσήκουσιν εις αυτήν(11).
Αφού λοιπόν είπον όσα μοι ανετέθησαν να είπω, ώρισα
εις υμάς να ανταποδώσητε εκείνα τα οποία τώρα σας υπενθυμίζω.
Συνεφωνήσατε δε, αφού συνεσκέφθητε μεταξύ σας, να μοι
C. | ανταποδώσητε σήμερον την φιλοξενίαν των λόγων μου. Λοιπόν
είμαι παρών εδώ παρεσκευασμένος δι' αυτά και ετοιμότατος υπέρ
πάντα άλλον να δεχθώ το φιλοξένημα.
Ερμοκράτης
Και αληθώς, καθώς είπεν ο Τίμαιος εδώ, ω Σώκρατες, δεν
θα δείξωμεν καμμίαν έλλειψιν προθυμίας, ούτε έχομεν πρόφασίν
τινα να μη πράξωμεν τούτο. Και μάλιστα χθες ευθύς άμα
εξήλθομεν εδώθεν, μόλις εφθάσαμεν εις τον ξενώνά μας πλησίον
του Κριτίου, όπου έχομεν το κατάλυμά μας, και ακόμη πρότερον
Δ. | καθ' οδόν ταύτα ακριβώς εσκεπτόμεθα. Ούτος δε μας διηγήθη
μίαν ιστορίαν, την οποίαν γνωρίζει από παλαιάν παράδοσιν,
και την οποίαν είπε, ω Κριτία, και τώρα εις τον Σωκράτην,
ίνα και αυτός μεθ' ημών κρίνη αν είναι κατάλληλος ή όχι εις
το θέμα της συνδιαλέξεως ημών.
θα δείξωμεν καμμίαν έλλειψιν προθυμίας, ούτε έχομεν πρόφασίν
τινα να μη πράξωμεν τούτο. Και μάλιστα χθες ευθύς άμα
εξήλθομεν εδώθεν, μόλις εφθάσαμεν εις τον ξενώνά μας πλησίον
του Κριτίου, όπου έχομεν το κατάλυμά μας, και ακόμη πρότερον
Δ. | καθ' οδόν ταύτα ακριβώς εσκεπτόμεθα. Ούτος δε μας διηγήθη
μίαν ιστορίαν, την οποίαν γνωρίζει από παλαιάν παράδοσιν,
και την οποίαν είπε, ω Κριτία, και τώρα εις τον Σωκράτην,
ίνα και αυτός μεθ' ημών κρίνη αν είναι κατάλληλος ή όχι εις
το θέμα της συνδιαλέξεως ημών.
Κριτίας
Ταύτα πρέπει να πράξωμεν, αν συμφωνή και ο τρίτος σύντροφος,
ο Τίμαιος.
ο Τίμαιος.
Τίμαιος
Συμφωνώ.
Κριτίας
Άκουσε λοιπόν, ω Σώκρατες, λόγον παραδοξότατον, αλλά και
αληθέστατον, ως διηγήθη αυτόν ποτε ο Σόλων, ο σοφώτατος των
Ε. | επτά σοφών. Ήτο βέβαια ούτος συγγενής ημών και φίλτατος
του προπάππου μου Δρωπίδου, καθώς λέγει αυτός ούτος εις
πολλά μέρη των στίχων του· εις δε τον πάππον μου Κριτίαν
διηγήθη (όπως ο γέρων ενθυμούμενος έλεγε και αυτός εις ημάς),
ότι μεγάλα και θαυμαστά ήσαν τα παλαιά κατορθώματα της
πόλεως ταύτης(12) τα οποία ηφανίσθησαν από την μνήμην (ελησμο-
νήθησαν) ένεκα του πολλού χρόνου και του θανάτου των ανθρώ-
πων, αλλά εξ όλων τούτων έν ήτο το μέγιστον. Και πρέπον θα
21. | ήτο εις ημάς ενθυμηθέντες τώρα αυτό, και εις σε να απο-
δώσωμεν την χάριν, και συνάμα την θεάν εις την σημερινήν πα-
νήγυρίν της(13) δικαίως και αληθώς να εγκωμιάσωμεν, τοιουτο-
τρόπως υμνούντες αυτήν.
αληθέστατον, ως διηγήθη αυτόν ποτε ο Σόλων, ο σοφώτατος των
Ε. | επτά σοφών. Ήτο βέβαια ούτος συγγενής ημών και φίλτατος
του προπάππου μου Δρωπίδου, καθώς λέγει αυτός ούτος εις
πολλά μέρη των στίχων του· εις δε τον πάππον μου Κριτίαν
διηγήθη (όπως ο γέρων ενθυμούμενος έλεγε και αυτός εις ημάς),
ότι μεγάλα και θαυμαστά ήσαν τα παλαιά κατορθώματα της
πόλεως ταύτης(12) τα οποία ηφανίσθησαν από την μνήμην (ελησμο-
νήθησαν) ένεκα του πολλού χρόνου και του θανάτου των ανθρώ-
πων, αλλά εξ όλων τούτων έν ήτο το μέγιστον. Και πρέπον θα
21. | ήτο εις ημάς ενθυμηθέντες τώρα αυτό, και εις σε να απο-
δώσωμεν την χάριν, και συνάμα την θεάν εις την σημερινήν πα-
νήγυρίν της(13) δικαίως και αληθώς να εγκωμιάσωμεν, τοιουτο-
τρόπως υμνούντες αυτήν.
Σωκράτης
Καλά λέγεις. Αλλά ποίον είναι το κατόρθωμα τούτο, το
οποίον ο Κριτίας διηγείτο όχι ως λεγόμενον απλώς(14), αλλ' ως
τω όντι πραχθέν τον παλαιόν καιρόν υπό της πόλεως ταύτης,
όπως το ήκουσεν από τον Σόλωνα.
οποίον ο Κριτίας διηγείτο όχι ως λεγόμενον απλώς(14), αλλ' ως
τω όντι πραχθέν τον παλαιόν καιρόν υπό της πόλεως ταύτης,
όπως το ήκουσεν από τον Σόλωνα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'.